Waterveiligheid
Met het programma Waterveiligheid beschermen we burgers en bedrijven in ons beheersgebied tegen overstromingen. We doen er alles aan om te voorkomen dat een overstroming plaatsvindt. Maar absolute zekerheid bestaat niet en er is altijd een (kleine) kans dat er toch een overstroming plaatsvindt. Daarom nemen we ook maatregelen om de gevolgen van een overstroming zo veel mogelijk te beperken.
We gaan in dit programma uit van het principe ‘meerlaagse veiligheid’. Deze benadering kent 5 lagen:
0. Bewustwording: het klimaatadaptief handelen en zelfredzaam zijn.
1. Preventie: het beperken van de kans op een overstroming door voldoende hoge en sterke dijken.
2. Ruimtelijke inrichting: het gebied achter de dijken zodanig inrichten dat de gevolgen van een overstroming zo beperkt mogelijk blijven.
3. Crisisbeheersing: het beperken van de gevolgen van een overstroming door een goede crisisbeheersing (inclusief dijkbewaking), evacuatieplannen e.d.
4. Herstel: het snel en klimaatrobuust herstellen van schade.
De kern van het programma Waterveiligheid is en blijft het bieden van veiligheid tegen overstromingen. Deze taak staat niet ter discussie. Daarnaast spelen allerlei maatschappelijke ontwikkelingen, zoals de energietransitie, meer druk op de ruimte en de afnemende biodiversiteit. Het is dan ook van belang om na te denken over de manier waarop we omgaan met deze ontwikkelingen in relatie tot waterveiligheid. In het Waterbeheerprogramma 2022-2027 zijn onze ambities, langetermijndoelstellingen en speerpunten voor deze planperiode opgenomen. In de infographic Ambitie Waterveiligheid 2050 is dit weergegeven.
In 2026 vindt de tweede herijking van het Deltaprogramma plaats. Hoewel naar verwachting nog geen (grote) systeemveranderingen aan de orde zullen zijn, is de boodschap dat we ons hierop wel moeten gaan voorbereiden. De komende jaren zullen daarom steeds meer in het teken staan van het voorbereiden op mogelijke systeemkeuzes om Nederland ook op de lange termijn te beschermen tegen overstromingen. In ons programma Waterveiligheid moeten we dus meer rekening gaan houden met de lange termijn.
Hoogwaterbeschermingsprogramma
Speciale aandacht in het programma Waterveiligheid is er voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Het bieden van veiligheid tegen overstromingen door primaire waterkeringen is een nationale zaak. In het HWBP werken alle waterschappen en het Rijk samen aan de wettelijke eis dat op 1 januari 2050 alle primaire waterkeringen voldoen aan de normen die in 2017 in de Omgevingswet zijn vastgelegd.
Ook de bekostiging van het programma is bij wet geregeld. Eén van de verplichtingen uit de wet is dat ons waterschap een solidariteitsbijdrage betaalt. Het is voor ons waterschap niet alleen maar betalen, we ontvangen ook subsidie voor de versterkingsopgaven in ons gebied. De programmering van die versterkingsopgaven vindt landelijk plaats. De ontwikkelingen die we in de periode 2026-2030 voorzien, zijn in de begroting verwerkt. De financiële effecten voor het jaar 2026 beschrijven we in paragraaf Wat mag het kosten.